بورس کالا

بســیاری از اندیشــمندان مســلمان در زمینه طراحی ابزارهای مالی اسلامی، مطالعات گسترده ای روی انواع عقود شرعی برای ابزارسازی انجام دادند. آنها توانستند انواع صکوک چون اوراق مشارکت، قرض الحسنه، مرابحه، اجاره، استصناع، مزارعه و مساقات طراحی کنند که برخی، قابلیت اســتفاده در جایگاه ابزار سیاست پولی را نیز داشته اند. ویژگی این ابزارها این اســت که به طور معمول برای طرح ها و پروژه های میان مدت و بلندمدت به کار می روند؛ اما برای تکمیل پاسخگویی به نیازهای بازار پول و سرمایه، نیاز به اندیشه طراحی ابزارهای دیگر با کاربردهای کوتاه مدت بوده اســت که به نظر می رسد می توان با استفاده از قرارداد سلف این نیاز را برآورده کرد.

به گزارش «کالاخبر»؛ ویژگی این ابزارها این اســت که به طور معمول برای طرح ها و پروژه های میان مدت و بلندمدت به کار می روند؛ اما برای تکمیل پاسخگویی به نیازهای بازار پول و سرمایه، نیاز به اندیشه طراحی ابزارهای دیگر با کاربردهای کوتاه مدت بوده اســت که به نظر می رسد می توان با استفاده از قرارداد سلف این نیاز را برآورده کرد. 

تاکنون طراحی های متفاوتی با استفاده از عقد پایه سلف در راستای ابزارسازی انجام شده است؛ ساختارمند و منضبط شدن قراردادهای سلف و بورسی شدن آن در بورس کالای ایران، انتشــار صکوک (اوراق) سلف برای نخستین بار در بحرین و نیز استفاده از سازوکار سلف موازی در مالزی از این موارد هستند. موسسه پولی بحرین برای نخستین بار در حوزه کشورهای خلیج فارس در سال ۲۰۰۱، اسناد دولتی مطابق با قوانین اسلامی را منتشر کرد. ارزش این اسناد، ۲۵ میلیون دلار آمریکا، به شکل اوراق ۳ ماهه و با عنوان اوراق بهادار «صکوک سلم» بود. سودان نیز اقدام به استفاده از این اوراق کرده است. بانک مرکزی این کشور، قراردادی به مبلغ ۶۵ میلیون یورو با شرکت سرمایه گذاری سودان از راه اوراق سلف نفت به مدت ســه سال منتشر کرد، در این قرارداد هشت بانک خارجی و دو بانک محلی مشارکت داشتند. در ایران نیز بورس کالای ایران به منظور پاسخگویی به نیاز تأمین مالی بخش صنعت اقدام به طراحی اوراق سلف موازی کرد و در اولین گام در فروردین ۱۳۹۲ دستورالعمل معاملات سلف موازی استاندارد برای انتشار اوراق سلف بر روی کلیه کالاها طراحی شد که منجر به انتشار اوراق سلف بر پایه دارایی سنگ آهن شرکت گل گهر در تیرماه ۱۳۹۳ به مبلغ ۸۳۰ میلیارد ریال شد. در سال ۹۴ نیز انتشار اوراق سلف جهت تأمین مالی صنایع مختلف در این بورس ادامه یافت؛ به طوری که در مجموع بالغ بر ۵۶۲۱ میلیارد ریال تأمین مالی برای شرکت های ذوب آهن اصفهان، پتروشیمی پردیس، پتروشیمی آبادان، سیمان سپاهان، گل گهر و چادرملو در صورت گرفت.

قرارداد سلف قراردادی اســت که براساس آن، کالا با قیمت معین در زمانی مشخص در آینده تحویل شده و بهای آن در هنگام معامله پرداخت می شود. این قرارداد یکی از ابزارهای تأمین مالی تولیدکنندگان کالاها است و به صورت فراگیر توسط تولیدکنندگان مورد استفاده قرار می گیرد. شکل زیر روند و زمان نقل و انتقال کالا و وجوه مورد معامله را در قرارداد سلف نشان می دهد.

تجربیات بین المللی در استفاده از عقد پایه سلف در معاملات در چندین کشور اسلامی اقداماتی در راستای استفاده از عقد پایه سلف در تأمین مالی انجام شده است که در برخی از آنها یک مکانیسم بسیار ساده و ابتدایی در حد انجام معاملات گســترده سلف مورد استفاده قرار گرفته و در برخی دیگر استفاده از این قرارداد ساختارمند بوده و به انتشار اوراق سلف منجر شده است، ولی به هر حال در هیچ یک از کشورهای اسلامی شواهدی مبنی بر وجود یک بازار سلف موازی فعال مشاهده نمی شود؛ در ادامه به مهمترین تجربه های موجود در این زمینه اشاره کرده و با مدیرعامل شرکت سیمان سپاهان در خصوص تجربه انتشار این اوراق در بورس کالای ایران به گفت و گو خواهیم پرداخت.

بحرین

اوراق سلف نخستین بار در بحرین منتشر شد. موسسه پولی بحرین برای نخستین مرتبه در حوزه کشــورهای خلیج فارس در ســال ۲۰۰۱ میلادی، اسناد دولتی مطابق با قوانین اسلامی منتشر کرد. ارزش این اسناد ۲۵ میلیون دلار آمریکا، به شکل اوراق سه ماهه و با عنوان اوراق بهادار «صکوک سلم» بود. اوراق پیش گفته نرخ بازدهی ثابت ۳.۹۵ درصدی داشت که مبتنی بر نرخ بهره نبود. این صکوک در بحرین تا سال ۲۰۰۳ میلادی، ۲۳ بار منتشــر شــد و ارزش آن حدود ۶۲۵ میلیون دلار بوده است. روال اجرایی این ابزار به این صورت است که دولت بحرین، آلومینیوم را به خریدار می فروشد و به جای تحویل فوری، تعهد می کند تا در تاریخ معینی در آینده، به وسیله بانک اسلامی، مقدار خاصی آلومینیوم عرضه کند. هم زمان، بانک اسـلامی از دولت بحرین، در جایگاه عامل می خواهد که به هنگام عرضه آلومینیوم، آن را از راه کانال های توزیعی بانک، توزیع کند.

پاکستان

در پاکســتان نیز از قرارداد سلف در تأمین مالی استفاده شده اســت. در یکی از این موارد، «واســیل» اولین انتشار اوراق سلف خود را در سال ۲۰۰۷ با پرداخت وجوهی به مشتریان خود در پنجاب برای خرید سلف گندم آنها آغاز کرد. از آنجایی که هیچ نهاد مالی خرد در دنیا اقدام به تأمین مالی از طریق سلف نکرده بود، این اقدام بسیار پرریسک ارزیابی می شد. بزرگترین ریسک ها تعیین دقیق کیفیت محصول و نیز قیمت خرید سلف گندم از کشاورزان بود؛ زیرا اگرچه دولت پاکستان سیاست خرید تضمینی در مورد محصول گندم را اجرا می کرد ولی از خرید گندم از این نهاد غیردولتی در سررسید قرارداد سلف، به دلیل اینکه خرید تضمینی فقط مستقیماً از کشاورزان انجام می شود خودداری می کرد؛ بنابراین این نهــاد مجبور به فروش این محصول به کارخانه های تولید آرد و یا بازار آزاد بود. از این رو، «واسیل» میانگین ۳ ساله قیمت بازار آزاد گندم در پاکستان را مرجع تعیین قیمت قرار داد که البته این امر خود ریسک های دیگری را در پی داشت. در ژوئن ۲۰۱۰ «واســیل» اولین انتشار اوراق سلف روی برنج را که پیچیدگی های بسیار بیشتری نسبت به گندم در مورد ریسک قیمت و تنوع کیفیت داشت آغاز کرد. این تجربه را به معنای واقعی نمی توان انتشار اوراق سلف نامید بلکه به نوعی انجام قرارداد سلف در یک سطح گسترده به شمار می روند.

تجربه دیگر کشورها

سودان نیز اقدام به استفاده از این اوراق کرده است. بانک مرکزی این کشور، اوراقی به مبلغ ۶۵ میلیون یورو با شرکت سرمایه گذاری سودان از راه اوراق سلف نفت برای سه سال منتشر کرد، در این قرارداد هشت بانک خارجی و دو بانک محلی مشارکت داشتند. بانک مرکزی کویت نیز در حال ارزیابی انتشار اوراق صکوک است. علیرغم اینکه کشور مالزی به عنوان یکی از کشورهای پیشرو در زمینه استفاده از ابزارهای تأمین مالی اسلامی فعالیت می کند، ولی تاکنون به دلیل ریسک نکول فروشنده در این قرارداد، این اوراق جایگاه قابل توجهی در میان اوراق تأمین مالی ساختار یافته در این کشور نداشته است.

تجربه ایران

در حال حاضر در بورس کالای ایران، محصولات مختلف در قالب قراردادهای سلف ساختاریافته برای بازه های زمانی مختلف با نظر تولیدکننده در دوره های زمانی منظم و با توجه به سیاست های فروش آنها ارائه می شوند. از زمان شروع به فعالیت سازمان کارگزاران بورس فلزات تهران قراردادهای سلف روی انواع فلزات مورد معامله قرار گرفته و تولیدکنندگان این کالاها به دفعات از آن برای تأمین مالی خود استفاده کرده اند. در حال حاضر نیز این قراردادها از محبوبیت خاصی در بین تولیدکنندگان و عرضه کنندگان برخوردار است. این قراردادها توسط تولیدکنندگان تمامی کالاهای قابل عرضه در بورس جهت تأمین مالی مورد استفاده قرار می گیرد. در این معاملات فقط تولیدکنندگان واقعی کالاها می توانند اقدام به فروش محصولات خود در قالب معاملات سلف کنند و ریسک طرف قرارداد تولیدکنندگان نیز با ارائه تضامین مورد نیاز براساس دستورالعمل تسویه و پایاپای بورس کالای ایران پوشش داده می شود.

عرضه کننده در صورت توثیق تضامین می تواند اقدام به عرضه کالاهای خود کرده و از این طریق نسبت به تأمین مالی کوتاه مدت فعالیتهای اقتصادی خود اقدام کنند. البته از آنجایی که برخی عرضه کنندگان سلف ماهیت دولتی داشته و یا به نوعی به نهادهای دولتی وابسته اند، با ارائه تضامین از سوی نهاد بالاسری دولتی از توثیق وثیقه های سنگین بی نیاز هستند.

طبق دستورالعمل معاملات بورس کالای ایران، محدودیت زمانی برای سررسید قراردادهای سلف وجود ندارد و با توجه به تقاضای بازار، قراردادهای سلف می تواند با هر سررسیدی منتشر شود. در این بازار کالاها با قیمتی پایین تر از قیمت نقدی آنها فروخته می شوند که دلیل آن وجود ارزش زمانی پول است. عمده خریداران در بازار سلف بورس کالای ایران مصرف کنندگان واقعی کالاهای فروخته شده هستند؛ بنابراین در این معاملات تمامی معاملات انجام شده در قالب سلف منجر به تحویل فیزیکی در سررسید می شود و بورس کالای ایران بر فرآیند تحویل نظارت دارد. در برخی از کالاها مشاهده می شود که سفته بازان بازارهای کالایی نیز در طرف خرید حضور دارند؛ بنابراین گاهی اوقات مشاهده شده است که در بازار خارج از بورس حواله های سلف توسط خریداران سلفی که با قصد سفته بازی وارد این بازار شده اند، قبل از سررسید مورد معامله قرار گرفته است؛ اما تا قبل از راه اندازی معاملات سلف موازی استاندارد در بورس کالای ایران بازار رسمی برای معاملات ثانویه برای آن وجود نداشته است. در حال حاضر، قراردادهای سلف یکی از ابزارهای تأمین مالی محبوب برای تولیدکنندگان کالاها است و توسط طیف وسیعی از آنها مورد استفاده قرار می گیرد. هر چند به دلیل وجود محدودیت برای انجام معاملات ثانویه، ابزار دیگری طراحی شد، به گونه ای که در آن این محدودیت مرتفع شده باشد.

 معرفی قرارداد سلف موازی استاندارد

یکی از مشکلات خریدارانی که وارد قرارداد سلف می شوند، نبود وجود بازار ثانویه برای این قرارداد و عدم امکان نقد شوندگی آن تا سررسید به دلیل شرعی است؛ زیرا اگر خریدار، کالایی را به سلف خریده باشد، قبل از سررسید نمی تواند آن را بفروشد، نه به خود فروشنده و نه غیر او، مساوی ثمن اول باشد یا غیرمساوی. برای رفع این مشکل در معاملات سلف، نوآوری جدیدی در بازار سرمایه تحت عنوان قراردادهای سلف موازی استاندارد مطرح شده است. این ابزار علاوه بر اینکه برای تولیدکنندگان کالاها امکان تأمین مالی را فراهم می آورد، یک ابزار سرمایه گذاری در اوراق بهادار کالایی برای سرمایه گذاران نیز به شمار می رود. براساس ساز و کار معاملات سلف موازی استاندارد مقدار معینی از دارایی پایه به فروش می رسد که وجه قرارداد مذکور باید نقدی پرداخت و دارایی پایه در سررسید مشخصی در آینده تحویل شود. در طول دوره معاملاتی قرارداد، خریدار سلف اول می تواند اقدام به فروش دارایی پایه به میزان خریداری شده در قرارداد سلف اول به شخص دیگری در قالب یک قرارداد سلف ثانویه کند. این قرارداد سلف ثانویه را سلف موازی استاندارد می گویند.

سلف موازی استاندارد میتواند دو کارکرد اساسی داشته باشــد و با دو الگوی متفاوت مورد استفاده قرار گیرد. الگوی اول برای مقاصد تأمین مالی کوتاه مدت و مستمر و الگوی دوم برای مقاصد تأمین مالی بلندمدت و طرح های توسعه ای. اگرچه چنین تکلیفی در دستورالعمل معاملات وجود ندارد ولی با توجه به منطق تأمین مالی کوتاه مدت و بلندمدت به لحاظ عملیاتی این تفکیک متصور است.

تأمین مالی کوتاه مدت

با اســتفاده از الگوی اول می توان امکان انجام معاملات سلف موازی استاندارد را روی معاملات سلف کوتاه مدت کنونی که در بورس کالای ایران به صورت مستمر انجام می شود، فراهم کــرد. در واقع با این کار یک بازار معاملات ثانویه برای این معاملات ایجاد می شود و معاملات سلف عادی که در این بورس انجام می شود جذابتر شده و مصرف کنندگان کالا و سفته بازها با ریسک کمتری اقدام به ورود به این بازار برای خرید کالای مورد نیاز خود در قالب عقد سلف می کنند. در این نوع الگوی انتشار، عرضه کننده اوراق سلف به دنبال تأمین سرمایه در گردش و یا تأمین مالی بلندمدت با یک زمانبندی خاص است و هدف خریداران نیز عمدتاً تأمین کالا بــرای مقاصد مصرفی و یا خرید اوراق با درآمد ثابت کوتاه مدت است؛ بنابراین، عرضه کننده و نیز خریدار در این الگو عمدتاً در سررسید تمایل به تحویل فیزیکی دارند، اگرچه در مشخصات قرارداد قید شده باشد که امکان تسویه نقدی قرارداد نیز وجود خواهد داشت. در این معاملات عرضه اولیه عمدتاً به کسر قیمت نقدی به فروش میرسد.

 تأمین مالی بلندمدت

در این الگو سازوکار سلف موازی، ابزاری جهت تأمین مالی بلندمدت خواهد بود که در آن عمدتاً هدف تأمین مالی صرف توسط منتشرکننده اوراق است. خریداران نیز عمدتاً فعالان بازارهای مالی هستند که با هدف سرمایه گذاری در اوراق بهادار وارد این بازار می شوند و معمولاً هدف آنها تحویل نیست؛ بنابراین، در سررسید نیز فروشنده و خریداران اوراق تمایلی به تحویل فیزیکی ندارند؛ به همین دلیل امکان تسویه نقدی در مشخصات قرارداد در نظر گرفته میشود؛ اگرچه بنا به درخواست خریدار امکان تحویل فیزیکی نیز وجود دارد. همچنین در طول دوره مانده تا سررسـید قرارداد طبق سازوکار سلف موازی امکان انجام معاملات ثانویه روی این اوراق وجود خواهد داشت. تصویر زیر شمای کلی انتشار و معاملات ثانویه این اوراق را نشان می دهد.

اطلاعات جدول شــماره ۱ نیز حاکی از آن است که در سال ۱۳۹۰ تاکنون حجم تأمین مالی با اســتفاده از قراردادهای سلف در بورس کالا از ۸۳۳ میلیارد ریال به ۶۳۰۰ میلیارد ریال در سال ۱۳۹۶ رسیده است. در سال ۱۳۹۷ نیز تا پایان تیرماه ۲ هزار میلیارد ریال اوراق سلف موازی استاندارد منتشر شده است تا در مجموع بیش از ۴۵ هزار و ۸۲۴ میلیارد ریال از این اوراق توسط دولت و نهادهای دولتی و شرکت های بورسی و غیربورسی به منظور تأمین مالی منتشر شود.

 در این میان گروه کالاهای حوزه کشاورزی بیشترین سهم را به خود اختصاص داده و گروه محصولات صنعتی و معدنی و نیز پتروشیمی و فرآورده های نفتی به ترتیب در مقام های دوم و سوم جای گرفته اند.

در خصوص این رده بندی باید گفت، بازار کشاورزی تحت تأثیر فروش ۲۶ هزار و ۵۰۰ میلیارد ریال اوراق سلف موازی استاندارد روی محصول گندم توسط شرکت بازرگانی دولتی ایران سهم ۵۸ درصدی را به خود اختصاص داده و رقم ناچیزی از آن به اوراق سلف موازی استاندارد بر پایه دارایی مرغ منجمد تعلق داشته است. همچنین از ابتدای طراحی این اوراق تاکنون، گروه صنعت و معدن سهم ۲۷ درصدی را در تأمین مالی از این محل داشته و بازار محصولات پتروشیمی و فرآورده های نفتی نیز سهم ۱۵ درصدی را از کل حجم این اوراق تاکنون داشته اند.

همچنین، شرکت های فعال در بازار سهام در حالی برای تأمین مالی خود از این اوراق استفاده کرده اند که حدود ۳۵ درصد از حجم کل این اوراق به این شرکت ها اختصاص داشته و ۶۵ درصد از کل ارزش این اوراق از سوی شرکت های دولتی و غیربورسی مورد استفاده قرار گرفته است. در سال جاری نیز سه شرکت سیمانی شرق، سپاهان، خوزستان و نیز شرکت پتروشیمی انتخاب اقدام به انتشار ۲ هزار میلیارد ریال اوراق سلف موازی استاندارد کردند. به این ترتیب، در خردادماه سال جاری نیز، شرکت سیمان سپاهان به منظور تأمین مالی و سرمایه در گردش خود بر پایه محصول سیمان تیپ ۲، اوراق سلف موازی استاندارد به ارزش اسمی۲۰۰ میلیارد ریال منتشر و عرضه کرد.

در همین ارتباط «محمد اسعدی» مدیرعامل سیمان سپاهان و «یحیی نصر اصفهانی» مدیر مالی این شرکت از مزایای انتشار این اوراق برای تأمین مالی و کاهش هزینه های ناشی از دریافت وام بانکی سخن می گویند.

تسویه بدهی های ارزی به کمک بورس کالا

مدیرعامل شرکت سیمان سپاهان در خصوص انتشار این اوراق اظهار کرد: در اوراق سلف موازی استاندارد که شرکت سیمان سپاهان در خردادماه سال جاری اقدام به انتشار آن کرد، الزاماتی وجود داشت؛ براساس یکی از این الزامات قانونی، سیمان پیش فروش شده برمبنای این قرارداد، باید کشف قیمت شده باشد؛ چرا که این اوراق مبتنی بر کالاست. از این رو شرکت هایی که تمایل دارند از طریق اوراق سلف موازی استاندارد منابع مورد نیاز خود را تأمین کنند، باید پیش از آن، کالای مورد نظر خود را از طریق بورس کالا عرضه کرده باشند و برنامه عرضه مشخصی را به صورت واقعی و فیزیکی تدوین کنند تا قیمت کشف شده در جریان عرضه و تقاضای محصول در بورس کالا به عنوان نرخ مبنای قراردادهایی همچون سلف موازی استاندارد قرار گیرد.

«محمد اسعدی» افزود: پیرو این موضوع شرکت سیمان سپاهان نیز در راستای انتشار اوراق سلف موازی استاندارد، مقدار معینی از محصول خود را از طریق بورس کالا مورد عرضه قرار داد و بخشی از آن توسط متقاضیان حاضر در بورس خریداری شد؛ گرچه این عرضه ها در قالب حجم های حداقلی صورت پذیرفت.

وی تأکید کرد: کم بودن حجم عرضه محصول سیمان شرکتهای فعال در این گروه به میزان تقاضای موجود در بازار باز میگردد؛ چرا که برخی از متقاضیان خرید محصول به دلیل وجود محدودیت هایی همچون عدم تمایل بر شفافیت مالیاتی که برای خریداران خرد وجود دارد، موجب می شود تا کمتر از این طریق اقدام به خرید محصول مورد نیاز خود کنند.

کاهش ۵۰ درصدی بدهی ارزی

همچنین، «یحیی نصراصفهانی» مدیر مالی شرکت سیمان سپاهان در رابطه با انتشار این اوراق و علت تصمیم این مجتمع سیمانی برای تأمین مالی به کمک این ابزار موجود در بورس کالای ایران گفت: یکی از روش هایی که در برنامه تهیه بودجه مربوط به نقدینگی سالانه شرکت در دستور کار قرار داشت، انتشار اوراق سلف موازی استاندارد در کنار استفاده و تأمین مالی از سیستم بانکی بود؛ اما طی سال جاری با توجه به افزایش شدید نرخ ارز، مدیریت شرکت تصمیم گرفت در اقدامی فوری بدهی های ارزی که طی سال ۸۵ و ۸۶ از محل صندوق ذخیره ارزی دریافت شده بود، تسویه کند.

«نصراصفهانی» افزود: به طوری که به دلیل بروز نوسانات شدید نرخ ارز و با توجه به اعلام ماده ۲۰ آیین نامه رفع موانع تولید رقابت پذیر توسط بانک مرکزی برای تسویه بدهی های ارزی که از محل صندوق ذخیره ارزی دریافت شده بود، هیأت مدیره تصمیم گرفت تا تسهیلات ارزی مذکور را هر چه سریعتر تسویه کنند و یکی از برنامه هایی که برای تأمین منابع مالی لازم برای تسویه این بدهی در نظر گرفته شد، انتشار اوراق سلف موازی استاندارد بود.

وی در ادامه پیرامون مزایای انتشار این اوراق برای سیمان سپاهان تأکید کرد: انتشار این اوراق برای شرکت سیمان سپاهان منافع فراوانی را محقق کرد؛ چرا که در صورت عدم تسویه بدهیهای ارزی، شرکت مجبور میشد برمبنای نرخ ارز غیررسمی که افزایش قابل توجهی را در سال جاری تجربه کرده بود، رقمی نزدیک به ۷۰ میلیارد تومان در دفاتر و صورتهای مالی خود شناسایی کند.

وی تصریح کرد: با استفاده از فرصت ایجاد شده از طرف دولت و طی ماده ۲۰ آیین نامه مذکور، اگر شرکتی بتواند بدهی ارزی خود را تا پایان خردادماه سال جاری تسویه کند، بدهی ارزی آن شرکت با نرخ ارز زمان اخذ اعتبار، محاسبه خواهد شد.

«نصراصفهانی» ادامه داد: به این ترتیب، با این تصمیم مدیریت، بدهی ۷۰ میلیارد تومانی شرکت سیمان سپاهان برمبنای نرخ روز ارز در بازار غیررسمی، به کمک انتشار اوراق سلف موازی استاندارد حدود ۳۵ میلیارد تومان محاسبه و به طور کامل تسویه شد و از طریق استفاده از این ابزار مالی، ریسک ناشی از نوسانات بهای ارز نیز به طور کامل برای شرکت پوشش داده شد.

مدیر مالی شرکت سیمان سپاهان خاطر نشان کرد: تسویه بدهی ارزی شرکت از طریق انتشار اوراق سلف منجر به کاهش هزینه های مالی و هزینه های ناشی از نوسانات نرخ ارز شد که این امر تأثیر مثبت قابل توجهی بر ترازنامه و صورت های مالی شرکت اعمال کرده است که آثار ناشی از آن در صورتهای مالی منتهی به ۳۱ شهریورماه ۹۷ لحاظ خواهد شد.

وی با تأکید بر اینکه انتشار اوراق سلف موازی استاندارد یکی از روش های جدید تأمین نقدینگی برای شرکت های تولیدی است، اظهار کرد: طی چند سال اخیر بسترهای لازم برای استفاده از این ابزار نوین مالی در بورس کالا ایجاد شده است؛ اما علت اینکه با وجود گذشت چند سال از راه اندازی این ابزار در بورس کالا، هنوز همه شرکت ها از این روش برای تأمین مالی خود استفاده نمی کنند ممکن است به دلیل عدم برخورداری از اطلاعات کافی در این رابطه باشد. حال آنکه شرکت سیمان سپاهان در خرداد سال جاری برای دومین بار اقدام به انتشار این اوراق کرده است؛ به طوری که در سال ۹۴ نیز اوراقی به ارزش ۲۰ میلیارد تومان توسط این شرکت منتشر و به کمک آن بخشی از بدهی های ارزی پرداخت شد.

این مقام مسئول در خصوص اینکه چرا شرکت برای تأمین منابع مالی موردنیاز خود از شیوه های تأمین مالی در شبکه بانکی استفاده نکرده و این اوراق را به کار برده است، عنوان کرد: با توجه به نوسانات شدید نرخ ارز و بالا بودن حجم بدهی های شرکت به سیستم بانکی و معوق شدن بخشی از بدهی ها این امکان وجود نداشت که برای تأمین مالی به سراغ سیستم بانکی و بازار پول رفت. از این رو، با توجه به اینکه بخشی از محدودیت های سیستم بانکی در انتشار این اوراق از طریق بورس وجود ندارد، این شیوه تأمین مالی انتخاب شد.

وی با بیان اینکه ذات اوراق سلف مبتنی بر کالا است و انتشار این اوراق به معنای پیش فروش محصولات شرکت است، گفت: در نهایت شرکت پس از بررسی روش های موجود و به دلیل وجود مشکلات ناشی از کمبود نقدینگی، این نتیجه حاصل شد که با توجه به کاربردهای آسان و در دسترس اوراق سلف موازی استاندارد در بورس کالا نسبت به شرایط سیستم بانکی، برای دریافت اعتبار باید اقدام به انتشار اوراق مذکور کنیم.

ابزاری برای تمام فصول

مدیر مالی شرکت سیمان سپاهان نیز پیرامون علت انتشار این اوراق توضیح داد: معاملات ســلف موازی اســتاندارد یکی از نوآوری های جدیــد در عرصه ابزارهای مالی اســلامی است. با اســتفاده از این قرارداد با دو الگوی کوتاه مدت و بلندمدت که هر یک ویژگی های خاص خود را دارند می توان اقدام به تأمین مالی کرد. الگوی تأمین مالی کوتاه مدت فرآیند تأمین مالی از طریق قراردادهای ســلف عادی را تسهیل می کند. این معاملات با کمک به نقدشوندگی قراردادهای سلف پایه، خریداران را هر چه بیشتر برای ورود به قراردادهای سلف تشویق می کند. این الگو عمدتاً برای تأمین مالی کوتاه مدت و در واقع برای تأمین مالی سرمایه در گردش واحدهای تولیدی کاربرد دارد.

مدیر مالی شرکت سیمان سپاهان در پایان اظهار داشت: الگوی بلندمدت نیز برای تأمین مالی بلندمدت بنگاه های تولیدی استفاده می شود که نمونه عملیاتی و اجرا شده آن اوراق سلف سنگ آهن شرکت گل گهر است. در مجموع، معاملات سلف موازی استاندارد علاوه بر پاسخگویی به نیازهای تأمین مالی تولیدکنندگان، به نوعی ابزاری برای پوشش ریسک قیمت طرفین معامله فراهم کرده و با فراهم کردن امکان کشف قیمت رقابتی و عادلانه برای دارایی پایه، ابزاری مفید در بازار سرمایه کشور خواهد بود.

ارسال نظر

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.

آخرین اخبار

پربازدیدترین‌ها

بورس های کالایی جهان

بازار جهانی

آموزش

کلیدواژه ها