آتی

پس از بررسی دقیق ادبیات موجود در بازارهای مالی دنیا، ٦ کارکرد بالقوه قراردادهای آتی کالا شناسایی شدند. سه کارکرد نخست را می توان کارکردهای اصلی نامید که معاملات آتی کالا انجام می دهند: کشف قیمت، مدیریت ریسک قیمت (پوشش ریسک یا هجینگ) و مکانی برای سرمایه گذاری. در این شماره از سری گزارش های «بورس کالا و اقتصاد» در خصوص مزایای بازار آتی به عنوان محلی برای سرمایه گذاری در بورس های کالایی اشاره می کنیم.

به گزارش اختصاصی گروه مطالعات «کالاخبر»؛ در سال­ های اخیر، بازارهای مشتقات کالا رشد سریعی را دنیا تجربه کرده ­اند؛ بطوریکه رشد این معاملات در بورس های کالایی خیره کننده بوده است. بخشی از این رشد را می ­توان به مشارکت بیشتر فعالان بازارهای فیزیکی نسبت داد. البته با افزایش قیمت­ ها و نوسانات روزافزون، سرمایه­ گذاران نهادی و حقوقی نیز به این بازار جذب شده­ اند. زیرا سرمایه گذاران به ­نحو روزافزونی کالاها را همچون نوعی دارایی می ­بینند.

بررسی شاخص کالای گلدمن ­ساش طی سال های اخیر نیز نشان می دهد که کالاها از نظر سود سالانه بر همه گروه­ های دارایی پیشی گرفته ­اند و از نظر مقاصد سرمایه ­گذاری نیز، بعد از بازار سهام قرار گرفته­ اند.  

همچنین تحلیل­ ها نشان می­ دهد که سرمایه­ گذاری در بازارهای معاملات آتی کالا تأثیرات مثبت دیگری نیز دارد. ازجمله می ­توان به مصونیت بالقوه در برابر تورم (تورم مورد انتظار و غیرقابل پیش بینی) و افزایش تنوع سبد دارایی­ ها اشاره کرد که متنوع­ سازی سبد دارایی ­ها برای صندوق ­های بازنشستگی و شرکت­ های بیمه که معمولا تراز دقیق ریسک ها و سودها را برای تحقق تعهدات بلندمدت خویش در برابر مشتریان دنبال می کنند اهمیت زیادی دارد.

یکی دیگر از تأثیرات بالقوه این معاملات، ایجاد توانایی برای برخی از انواع موسسات مالی جهت معاملات آربیتراژی است. آربیتراژ را می ­توان به ­عنوان فروش و خرید همزمان دو قرارداد مرتبط برای بهره­ گیری از تفاوت قیمت میان آنها تعریف کرد. این معامله می­ تواند در شرایط محلی میان قراردادهای یک کالا که در ماه ­های تقویمی متفاوتی منقضی می­ شوند، انجام شود. این شیوه را اسپرد تقویمی می ­نامند؛ نمونه ­ای از این شیوه، خرید آتی گندم با تاریخ سررسید ماه آینده و فروش همزمان یک قرارداد آتی گندم به سررسید شش ماهه است.

همچنین می ­توان از این شیوه، بین قراردادهای یک کالا در مراحل مختلف در زنجیره عرضه آن کالا نیز استفاده کرد. مثلا می ­توان به قرارداد "اسپرد دانه­ های سویا"، بین سویا و مشتقات آن مثل روغن سویا و خوراک سویا اشاره کرد.

در شرایط محلی، حضور چنین معامله ­گرانی می تواند قیمت­ های بازارهای داخلی را به­ صورت موثری هماهنگ نگه دارد. در شرایط بین­ المللی، آربیتراژ ممکن است بین دو کالا در بازارهای بین­ المللی متفاوت انجام شود. ازجمله می ­توان به معامله دانه سویا در هیئت تجاری شیکاگو و معامله دانه های سویا در بورس معاملات آتی برزیل اشاره کرد. این مسئله می ­تواند قیمت ­های بازارهای محلی را به­ نحو موثری با نوسانات قیمت ­های بین­ المللی هماهنگ کند.

علاوه بر این، بورس ­های کالا و معاملات آتی به­ عنوان مکانی برای سرمایه­ گذاری، مزیت ­های دیگری نیز دارند.

نخست اینکه اتاق پایاپای بورس به ­عنوان طرف همه معاملات عمل می­ کند و این مسئله ریسک نکول طرف معامله را کاهش می­ دهد و شرایط قابل اعتمادتری را برای سرمایه­ گذاری ایجاد می کند.

دوم اینکه قوانین، مقررات و رویه­ های بورس و مراجع تنظیم کننده و واسطه ­های آن، چارچوب قانونمند منظمی را ایجاد می­ کنند که بر اساس آن می ­توان فعالیت­ های سرمایه­ گذاری را افزایش داد و اختلافات را حل و فصل کرد.

سوم اینکه منافع سوداگرانه ­ای که این چارچوب ایجاد می ­کند معمولا برای تأمین نقد­شوندگی مورد نیاز برای پوشش ریسک موثر ضروری است. با وجود این، نقش مشارکت سوداگرانه در بازارهای قراردادهای آتی کالا با بحث و جدل­ های زیادی همراه است.

اما به هر ترتیب، نکته اساسی این است که بورس تنها یک بستر معامله بوده و تنها به دنبال ایجاد بازار منصفانه، کارآمد و شفافی است که نظارت ­های مناسب را مستقر سازد و معمولا در زمینه قیمت­ هایی که در بازار شکل می­ گیرد، مسئولیتی ندارد.

ارسال نظر

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.

آخرین اخبار

پربازدیدترین‌ها

بورس های کالایی جهان

بازار جهانی

آموزش

کلیدواژه ها